Światowy dzień zapobiegania samobójstwom – 10 września

Zmiana narracji na temat samobójstw
Samobójstwo pozostaje poważnym problemem zdrowia publicznego, dotykającym jednostki i społeczności na całym świecie. Szacuje się, że rocznie dochodzi do ponad 700 000 samobójstw, a każde z nich ma dalekosiężne skutki społeczne, emocjonalne i ekonomiczne.

Tegoroczny Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, obchodzony 10 września pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Zapobiegania Samobójstwom https://www.iasp.info/wspd/ , ma na celu zmianę narracji wokół samobójstw. Kluczowe jest zaangażowanie się w otwarte rozmowy na ten temat, co pozwoli przełamać bariery, zwiększyć świadomość i stworzyć lepsze warunki wsparcia dla osób w potrzebie. W ramach tej inicjatywy osoby, społeczności, organizacje i rządy są zachęcane do podejmowania działań i propagowania wiedzy na temat zapobiegania samobójstwom.

Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Polsce
Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Polsce to inicjatywa, której celem jest ograniczenie liczby samobójstw oraz poprawa wsparcia dla osób zagrożonych samobójstwem w Polsce. Program ten jest częścią szerszych działań związanych z ochroną zdrowia psychicznego, które są zdefiniowane w Narodowym Programie Zdrowia (NPZ). Jest realizowany od 2021 roku. Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz innymi międzynarodowymi standardami, program ma na celu podejmowanie skoordynowanych działań profilaktycznych, interwencyjnych oraz edukacyjnych, aby zmniejszyć liczbę samobójstw i zachowań samobójczych w Polsce.

Główne cele programu

1. Redukcja liczby samobójstw: Jednym z podstawowych założeń programu jest ograniczenie liczby samobójstw oraz prób samobójczych poprzez wczesne wykrywanie osób zagrożonych oraz skuteczne interwencje.
2. Podnoszenie świadomości społecznej: Program kładzie duży nacisk na edukację społeczeństwa w zakresie problemu samobójstw, zdrowia psychicznego oraz radzenia sobie z kryzysami życiowymi. Ważnym aspektem jest tu przełamywanie stygmatyzacji i promowanie otwartości w rozmowach na temat zdrowia psychicznego i kryzysów emocjonalnych.
3. Wczesna identyfikacja zagrożeń: Program zakłada szkolenia dla specjalistów – lekarzy, psychologów, nauczycieli i pracowników socjalnych – aby mogli skutecznie identyfikować osoby w kryzysie i zagrożone samobójstwem oraz oferować im odpowiednią pomoc.
4. Poprawa dostępności do wsparcia: Program promuje rozwój infrastruktury wsparcia psychologicznego, w tym telemedycyny, infolinii kryzysowych oraz ośrodków wsparcia środowiskowego, które mogą skutecznie reagować na potrzeby osób w kryzysie.

Kluczowe elementy programu

1. Współpraca międzysektorowa: W ramach programu zaplanowano ścisłą współpracę pomiędzy różnymi instytucjami – zdrowotnymi, edukacyjnymi, socjalnymi oraz organizacjami pozarządowymi. Integracja działań na poziomie lokalnym i krajowym ma zapewnić spójność podejmowanych działań oraz efektywne wsparcie.
2. Szkolenia i edukacja: Ważnym elementem jest edukowanie społeczeństwa i profesjonalistów na temat problematyki samobójstw. Szkolenia dla pracowników służby zdrowia, nauczycieli, policjantów i pracowników socjalnych pomagają w rozwijaniu umiejętności identyfikacji osób zagrożonych oraz interwencji kryzysowej.
3. Badania i rozwój: Program wspiera rozwój badań naukowych dotyczących przyczyn zachowań samobójczych, czynników ryzyka oraz efektywnych metod prewencji. Systematyczne monitorowanie sytuacji pozwala na bieżąco modyfikować i dostosowywać działania.

Działania skierowane na konkretne grupy

Program kładzie szczególny nacisk na grupy o podwyższonym ryzyku zachowań samobójczych, takie jak młodzież, osoby starsze, osoby z zaburzeniami psychicznymi, a także mieszkańcy obszarów wiejskich, gdzie dostęp do usług zdrowia psychicznego może być ograniczony.

1. Młodzież: Młodzi ludzie, szczególnie w okresie dojrzewania, mogą być bardziej podatni na kryzysy emocjonalne. W ramach programu przewidziano m.in. kampanie edukacyjne w szkołach, rozwój programów wsparcia psychologicznego w placówkach oświatowych oraz działania zapobiegające cyberprzemocy.
2. Osoby starsze: Ze względu na osamotnienie, pogorszenie zdrowia i inne problemy związane z wiekiem, osoby starsze są również w grupie ryzyka. Program zakłada szkolenia dla pracowników socjalnych i służby zdrowia, a także rozwój lokalnych ośrodków wsparcia dla seniorów.

Rekomendacje międzynarodowe

Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym jest zgodny z zaleceniami międzynarodowymi, w tym wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Komisji Europejskiej i OECD. Kluczowe elementy programu, takie jak współpraca międzysektorowa, rozwój zasobów wsparcia oraz promocja zdrowia psychicznego, są zgodne z globalnymi standardami prewencji samobójstw.

Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym stanowi istotny krok w walce z jednym z najpoważniejszych problemów zdrowia publicznego. Odpowiednio zaplanowane działania, które obejmują edukację, wczesną interwencję, wsparcie dla osób w kryzysie oraz współpracę różnych sektorów, dają szansę na skuteczne zmniejszenie liczby samobójstw w Polsce.

Zapraszamy do włączenia się w obchody Światowego Dnia Zapobiegania Samobójstwom i promowania działań na rzecz zdrowia psychicznego.