Rozwój kompetencji pracowników ochrony zdrowia, pracowników oświaty, pomocy społecznej, służb mundurowych, osób duchownych i innych grup zawodowych, w zakresie wczesnego wykrywania symptomów zachowań samobójczych oraz podejmowania interwencji wobec osób przejawiających zachowania samobójcze.
Zadanie 6 Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym NPZ 2021-2025 jest dedykowane rozwojowi kompetencji grup zawodowych, zaangażowanych w profilaktykę zachowań samobójczych.
Celem głównym przeprowadzonych dotychczas szkoleń było zainicjowanie lub wprowadzenie w codziennej praktyce zawodowej profesjonalistów ochrony zdrowia zmian, mających umożliwić w danych warunkach zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu pracy pracowników oraz bezpieczeństwa pacjentów w zakresie prewencji zachowań samobójczych. Działania zrealizowane w ramach Zadania 6 Programu NPZ były zorientowane na opracowanie i skuteczne przekazanie profesjonalistom opieki zdrowotnej treści szkoleniowych budujących ich wiedzę i wzmacniających umiejętności w ww. zakresie.
SZKOLENIE PRACOWNIKÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ W RAMACH NPZ 2021-2025: (dostępne online!)
W webinarach wykorzystano także materiały opracowane w ramach grantu europejskiego ELLIPSE (E-Lifelong Learning Education in Suicide Prevention in Europe): https://ellipse.12stepsplan.com, na której znajduje się m.in. link do bezpłatnych kursów z zakresu profilaktyki samobójstw.
Grupa docelowa działań szkoleniowych
Drogą konsultacji wewnętrznych i w oparciu o założenia Programu, wskazano na środowisko pracowników systemu opieki zdrowotnej jako priorytetowe, do którego skierowane zostały działania szkoleniowe w roku 2022, następnie na podstawie klasyfikacji zawodów medycznych zidentyfikowano 32 podgrupy ((farmaceuta, fizjoterapeuta, Lekarz dentysta, lekarz internista, lekarz dermatolog, lekarz chirurg, lekarz chorób zakaźnych, lekarz endokrynolog, lekarz geriatrii, lekarz ginekologii i położnictwa, lekarz medycyny ratunkowej, lekarz medycyny rodzinnej, lekarz medycyny pracy, lekarz neurolog, lekarz onkolog, lekarz pediatra, lekarz psychiatra, lekarz seksuolog, lekarz toksykolog kliniczny, lekarz weterynarii, lekarz – innych specjalizacji, pielęgniarka, położna, pomocniczy personel medyczny (asystentka pielęgniarska, opiekun medyczny), psychoterapeuta, psycholog kliniczny, pracownik socjalny pracujący w placówkach ochrony zdrowia, ratownik medyczny, specjalista terapii uzależnień/specjalista psychoterapii uzależnień, specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy, terapeuta zajęciowy, specjalista ds. zdrowia) oraz osoby przygotowujące się do zawodu w ww. zawodach) do objęcia działaniami szkoleniowymi w danym roku.
Grupa docelowa cyklu szkoleniowego na rok 2022 została określona zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy z dnia 7 sierpnia 2014 roku (Dz. U. z 2018 r. poz. 227, z 2021 r. poz. 2285 oraz z 2.22 r. poz. 853):
Przeprowadzono spotkania konsultacyjne z przedstawicielami wybranych zawodów i specjalności, tj. lekarzy rodzinnych, psychoterapeutów, psychiatrów, pielęgniarek, ratowników medycznych, geriatrów. Celem spotkań było poznanie doświadczeń zawodowych różnych podgrup, a także stosowanych przez nie wytycznych oraz potrzeb szkoleniowych w zakresie prewencji i interwencji w postępowaniu z osobami w kryzysie samobójczym. Potrzebą merytoryczną najczęściej identyfikowaną w spotkaniach konsultacyjnych była edukacja w obszarze narzędzi oceny ryzyka samobójczego oraz narzędzi do pracy indywidualnej z pacjentem w kryzysie samobójczym.
Cykl spotkań szkoleniowych – scenariusze
- Wytyczne dotyczące podejmowania decyzji i dokonywania wyborów postępowania w sytuacji niepewności co do ryzyka samobójczego pacjenta/klienta;
- Zagadnienia dotyczące stygmatyzacji i destygmatyzującego nastawienia do osoby badanej;
- Współpraca, nawiązywanie relacji i więzi terapeutycznej poprzez efektywną komunikację;
- Prowadzenie rozmowy opartej na pytaniach dotyczących zachowań samobójczych;
- Identyfikowanie i reagowanie na uwarunkowane kulturowo czynniki ryzyka, czynniki ochronne i sygnały ostrzegawcze;
- Plan Bezpieczeństwa – planowanie zachowania w sytuacjach trudnych, wzbudzających nasze poczucie bezradności i braku kontroli, np. wobec pacjenta/klienta niewspółpracującego, z chronicznymi myślami samobójczymi, z nawracającymi aktami autodestrukcji, z zaburzeniami „opornymi na leczenie” czy po samobójstwie osoby bliskiej lub pacjenta/klienta;
- Schemat postwencji ułatwiający radzenie sobie po utracie osoby w samobójstwie;
- Dokumentowanie prób samobójczych i samobójstw w historii choroby i monitorowane na poziomie regionu oraz kraju, celem lepszej alokacji środków finansowych na edukację i pomoc osobom w kryzysach samobójczych, po próbach samobójczych czy na postwencję.
Uczestnictwo w spotkaniach cyklu szkoleniowego:
Spotkania szkoleniowe stacjonarne zrealizowano w 3 lokalizacjach Polski: Warszawie w dniu 7 grudnia 2022 (Polska centralna), Wrocławiu w dniu 30 listopada 2022 (Polska południowa) i Olsztynie w dniu 28 listopada 2022 (Polska północna). Każde spotkanie zostało zaplanowane na 6 godzin zajęciowych, prowadzącymi byli pracownicy IPIN: ekspert-suicydolog z doświadczeniem praktycznym (dr Anna Baran) oraz moderator, osoba o kompetencjach promocji zdrowia i komunikacji na temat zdrowia (Marta Pawłowska).
Spotkania szkoleniowe online, zrealizowane w dniach 2 grudnia 2022 i 12 grudnia 2022, zostały zaplanowane na 4 godziny zajęciowe, prowadzącymi byli pracownicy Instytutu Psychiatrii i Neurologii: ekspert-suicydolog z doświadczeniem praktycznym (dr Anna Baran) oraz moderator z kompetencjami promocji zdrowia i komunikacji na temat zdrowia (Marta Pawłowska). Oba spotkania online zostały zarejestrowane i upowszechnione w internecie przez realizatora Programu. Od 12 grudnia 2022 roku szkolenia online zostały wyświetlone 1052 razy.
Łącznie w cyklu szkoleniowym dla profesjonalistów opieki zdrowotnej w ramach Zadania 6 Programu NPZ udział wzięło 1416 uczestników, co stanowi 283% liczby uczestników, określonej w założeniach do Programu.
Kluczowe informacje podsumowujące aktywność uczestników spotkań szkoleniowych:
- spotkania stacjonarne – interaktywność 60-70% uczestników;
- spotkania online – interaktywność w czasie rzeczywistym 40-50% uczestników;
- łącznie blisko 600 aktywnych osób i ok. 28 000 interakcji;
- w spotkaniach udział wzięli reprezentanci 32 zawodów medycznych, z których najliczniejszą grupę stanowili:
- psychologowie,
- psychoterapeuci,
- terapeuci uzależnień,
- pielęgniarki,
- pedagodzy specjalni,
- farmaceuci,
- lekarze nie-psychiatrzy;
- w szkoleniach udział wzięli mieszkańcy ponad 80 miast, w tym także profesjonaliści opieki zdrowotnej pracujący zagranicą;
- materiały szkoleniowe zrealizowane w ramach spotkań, zostały uznane za wartościowe przez ponad 90% uczestników aktywnych na Menti.com.
W roku 2023 odbyło się szkolenie instruktorów mhGAP.
Szkolenia w zakresie profilaktyki zachowań samobójczych będą kontynuowane w kolejnych latach trwania NPZ 2021-2025.
SZKOLENIE STUDENTÓW I PRACOWNIKÓW RÓŻNYCH GRUP ZAWODOWYCH POZA PROGRAMEM NPZ 2021-2025:
Od 2023 roku, każda osoba, która pragnie zapoznać się z problematyką profilaktyki zachowań samobójczych, może to uczynić bezpłatnie w ramach „Kursu profilaktyki zachowań samobójczych ELLIPSE Gatekeeper+”. Ten certyfikowany kurs przygotowany w ramach 3-letniego grantu europejskiego Erasmus+ dedykowany jest szczególnie studentom, a także obecnym i przyszłym menedżerom, lekarzom, pielęgniarkom, psychologom i psychoterapeutom, pracownikom socjalnym, policjantom, ratownikom medycznym, pracownikom straży pożarnej, duchownym, nauczycielom i dziennikarzom (obecnie jego II wydanie jest dostępne do 30 czerwca 2024 roku na platformie edukacyjnej Navoica.pl). Pierwszą edycję tego unikalnego w skali światowej kursu ukończyło 875 osób.
Celem kursu jest przygotowanie kluczowych grup zawodowych do obecnych przyszłych wyzwań zawodowych w zakresie oceny ryzyka samobójczego, kryzysu samobójczego i zarządzania nim, doskonalenie umiejętności rozmowy z osobą w kryzysie emocjonalnym i w żałobie po stracie kogoś w wyniku samobójstwa, nauczenie umiejętności planowania bezpieczeństwa za pomocą 12-Stopniowego Planu Bezpieczeństwa (12SPB), który każdy może bezpłatnie wykorzystać do własnych potrzeb lub nauczyć jego stosowania inną osobę. Wywiady ze światowej sławy naukowcami zajmującymi się zapobieganiem samobójstwom dodatkowo pozwalają w przystępny sposób zapoznać się z tym trudnym tematem. Kurs zawiera ankietę, w której uczestnicy są zapraszani do podzielenia się swoimi przemyśleniami i wrażeniami na temat kursu. To wypowiedź jednego z uczestników:
”Świetny kurs, dużo merytorycznej urozmaiconej wiedzy, przedstawionej w ciekawy sposób, wiele ciekawostek oraz specjalistów w tej dziedzinie. Bardzo konkretnie wyczerpany temat kursu, zdecydowanie polecam”.
Oprócz tego, dla osób aktywnych w mediach, zarówno profesjonalistów, dziennikarzy, filmowców, jak i osób działających w mediach społecznościowych grupa specjalistów pod kierownictwem profesora Radosława Pawelca z Uniwersytetu Warszawskiego przygotowała kurs e-learningowy Prewencja samobójstw dla studentów dziennikarstwa, dziennikarzy i pracowników mediów, który znakomicie uzupełnia materiały dla mediów zgromadzone na stronie https://zapobiegajmysamobójstwom.pl.
Dodatkowo osoby zainteresowane wspieraniem edukacji i szkoleń z zakresu prewencji zachowań samobójczych od 20 września 2023 roku, mogą włączyć się w działania międzynarodowe w ramach IASP Special Interest Group Education and Training in Suicide Prevention.
III Kongres Suicydologiczny
Tematem przewodnim Kongresu jest wdrażanie i ewaluacja Krajowego Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w ramach Narodowego Programu Zdrowia (NPZ) na lata 2021-2025.
Główny cel tegorocznego Kongresu to opracowanie wytycznych do dalszych etapów wdrażania programu i ewaluacji opartej na dowodach naukowych, poprzez wymianę doświadczeń ekspertów z Polski i z zagranicy w zakresie profilaktyki samobójstw.
Wydarzenie odbędzie się stacjonarnie oraz z możliwością uczestnictwa online poprzez stronę konferencji http://konferencjasuicydologiczna.umed.pl/, na którą już teraz zapraszamy oraz za pośrednictwem serwisu YouTube.
UWAGA! Przedłużono rejestrację na III Kongres Suicydologiczny do końca 2025 roku
Zapraszamy osoby zainteresowane prewencją samobójstw w Polsce na stronę
https://konferencjasuicydologiczna.umed.pl/ do:
- zapoznania się z „Zapisem relacji na żywo: Dzień 1, Dzień 2” i innymi materiałami;
- wypełnienia „Formularza kontaktowego” (link na stronie głównej Kongresu), co umożliwi wygenerowanie Certyfikatu i uzyskania 11 Punktów Edukacyjnych; oraz
- udziału w „Anonimowej ankiecie” (link na stronie głównej Kongresu), której celem jest monitorowanie wdrażania kluczowych zadań Krajowego Programu Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym (KPZZS). Państwa odpowiedzi pomogą określić mocne strony KPZZS oraz wskazać obszary wymagające dalszych działań.
Organizatorzy: Ministerstwo Zdrowia, Zespół Roboczy ds. Prewencji Samobójstw i Depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego, Biuro ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym, Instytut Psychiatrii i Neurologii – Warszawa, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne oraz Sekcja Naukowa Suicydologii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
W latach 2021-2024 zostały zrealizowane następujące działania:
- 3 szkolenia stacjonarne prowadzone przez ekspertów suicydologów w tematyce profilaktyki zachowań samobójczych w praktyce pracownika ochrony zdrowia.
- 2 webinary prowadzone przez ekspertów suicydologów w tematyce profilaktyki zachowań samobójczych w praktyce pracownika ochrony zdrowia.
- III Kongres Suicydologiczny
- Szkolenie instruktorów mhGAP
Realizatorami zadania są: IPiN, MZ, MSWiN, MRD, MZS, MP, MS, MSW, MRMNiE, MON, ORE, JST.
