30 marca 2021 r. Rada Ministrów przyjęła Narodowy Program Zdrowia na lata 2021-2025. Celem strategicznym Programu jest zwiększenie liczby lat przeżytych w zdrowiu oraz zmniejszenie społecznych nierówności w zdrowiu. Cele operacyjne NPZ to:
Program Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym (ZZS) i inne działania na rzecz promocji zdrowia psychicznego realizowane przez Instytut Psychiatrii i Neurologii (IPiN) w ramach NPZ są elementami realizacji celu operacyjnego 3. Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025.
Zawsze podkreślamy, że Program jest oparty na strategiach mających naukowe dowody skuteczności oraz na rzetelnych źródłach danych o zjawisku zachowań samobójczych.
Program zawiera 10 głównych zadań, a szeroka lista realizatorów świadczy o jego interdyscyplinarnym charakterze. Ministerstwo Zdrowia wyznaczyło IPiN do koordynowania Programu.
Zadanie 10 tego Programu umożliwiło utworzenie Biura mającego na celu koordynację wszystkich zadań.
Program ZZS powstał w czasie intensywnych przemian kulturowych, które jeszcze zostały wzmocnione przez pandemię. Program ma przed sobą jeszcze dwa i pół roku.
Program jest na tyle uniwersalny, że można w nim uwzględnić potrzeby popandemiczne, zwłaszcza dotyczące skutków izolacji młodzieży szkolnej i osób starszych.
Lista zadań rozpoczętych jest długa, wiele z nich jest w toku. Skuteczność działań zwiększy dobra komunikacja i współpraca pomiędzy wszystkimi podmiotami realizującymi Program.
Program nie powstałby, gdyby nie to, że 20 lat temu zebrało się grono naukowców i praktyków, któremu bliskie było działanie na rzecz i w interesie osób zagrożonych samobójstwem.
Pierwszym Prezesem PTS został Pan Profesor Brunon Hołyst (pełni tę funkcję do dziś). Towarzystwo od razu podjęło działania na rzecz osób w kryzysie samobójczym. Przetłumaczyło i opublikowało Poradniki WHO nt. samobójstw.
We współpracy z wieloma instytucjami oraz innymi towarzystwami (m.in. PTP) zorganizowało w 2015 roku I Ogólnopolską Konferencję Suicydologiczną.
Nawiązanie kontaktów w 2015 r. podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Suicydologicznej w UM w Łodzi zaowocowało współpracą w zakresie przeciwdziałania zachowaniom samobójczym, pomiędzy: PTS, Komendą Wojewódzką Policji w Łodzi a Uniwersytetem Medycznym w Łodzi (15.04.2016 w Łódzkim Urzędzie Woj.) oraz KGP a Zespołem roboczym ds. prewencji samobójstw i depresji (ZR ds. PSiD) powołanym w lipcu 2016 r. (Uchwałą nr 3/2016 Rady ds. Zdrowia Publicznego) w celu zapewnienia wsparcia merytorycznego realizacji NPZ, w tym m.in. poprawy rejestracji ZS.
Do realizacji tego zadania utworzono w ramach Zespołu grupę ds. monitorowania ZS, efekty jej pracy udokumentowano na I Kongresie Suicydologicznym (m.in. w Deklaracji Pokongresowej).
W dniu 22 marca 2018 w Auli 1000 UM w Łodzi, odbył się historyczny I Kongres Suicydologiczny, poświęcony „Perspektywom zapobiegania samobójstwom i depresji w Polsce”, z udziałem zagranicznych i polskich ekspertów w dziedzinie suicydologii. Jego przesłanie brzmiało: „Twoje działania mogą uratować życie”.
Organizatorami Kongresu byli: Departament Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, Zespół Roboczy ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. zdrowia publicznego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, Sekcja Naukowa Suicydologii Polskiej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz Regionalne Centrum Polityki Społecznej – Jednostka Organizacyjna Samorządu Województwa Łódzkiego.
W dniach 19-20 listopada 2020 roku odbył się II Kongres Suicydologiczny, poświęcony
Główny cel to wsparcie merytoryczne działań na rzecz zapobiegania zachowaniom samobójczym, w ramach Narodowego Programu Zdrowia (NPZ).
Wydarzenie w całości było transmitowane na żywo na stronie konferencji http://konferencjasuicydologiczna.umed.pl/ oraz za pośrednictwem serwisu YouTube.
Organizatorzy to: Ministerstwo Zdrowia: Departament Zdrowia Publicznego i Rodziny oraz Zespół Roboczy ds. Prewencji Samobójstw i Depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne (PTS), Sekcja Naukowa Suicydologii Polskiej PTP.
PTS prowadzi również platformę pomocowo-edukacyjną „Życie warte jest rozmowy” (ŻWJR) https://zwjr.pl/
Obecnie liczba członków PTS wynosi 128 osób.
PTS prowadzi również studia podyplomowe Suicydologia: teoretyczna i praktyczna wiedza z zakresu profilaktyki samobójstw. Dotychczas odbyły się 3 edycje, które ukończyło 149 słuchaczy. Obecnie trwa nabór na 4 edycję studiów. Studia są realizowane we współpracy z Menedżerską Akademią Nauk Stosowanych w Warszawie.
W ramach NPZ opracowano materiały informacyjno-edukacyjne dla mediów, w tym rekomendacje dotyczące informowania o zachowaniach samobójczych:
Zachęcamy do zapoznania się z ich treścią na stronie internetowej Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym: https://zapobiegajmysamobojstwom.pl
Ważne, by wszystkie działania włączać w toczącą się reformę systemu opieki psychiatrycznej, wykorzystując nowe formy wspierania i docierania do osób w kryzysie. Jednocześnie pamiętajmy, że zdrowie psychiczne jest wieloaspektowe i ma wymiar psychiatryczny, psychologiczny, społeczny. Potrzebujemy zaangażować zasoby społeczności lokalnej z różnych sektorów. W tym celu ważne jest, aby tworzyć na poziomie społeczności lokalnej warunki prawne, organizacyjne i finansowe do wdrożenia współpracy pomiędzy różnymi sektorami usług publicznych.
Pamiętajmy, szczególnie w chwilach trudnych, że pomoc jest dostępna, a ograniczenia postrzegania charakterystyczne dla trudnych okresów w życiu, w tym różnego rodzaju kryzysów, są przejściowe. Zawsze niezależnie od okoliczności, jest nadzieja na lepsze jutro!
Pamiętajmy, że mamy w budowie lepszego jutra swój udział i nawet, jeżeli trudno Nam w tym momencie w to uwierzyć nasze życie jest bezcenne.
Pomagajmy sobie i innym organizując aktywności wzmacniające poczucie wartości oraz poczucie przynależności i związku z innymi, a zwłaszcza pomagajmy tworzyć tzw. miejsca bezpieczne, miejsca, gdzie osoby w potrzebie mogą zwrócić się o pomoc niezależnie od dręczącego je problemu.